De oorzaken en behandelingen voor pijn bij seks (dyspareunie)

Hoewel een pijnlijke geslachtsgemeenschap (dyspareunie) vaker bij vrouwen voorkomt, zijn er ook veel mannen die er hinder van ondervinden voor het hebben van plezierige seks.

Tot wel 8% van de mannen van alle leeftijden ervaren tijdens de seks pijn. De leefwijze van een persoon en erfelijkheid hoeven hierbij niet altijd een beslissende factor in te zijn.

Deze pijn bestaat er in diverse vormen. Deze pijn manifesteert zich op verschillende manieren. De oorzaken zijn onder te verdelen in regionale pijn, lokale pijn en algemene pijn.

Regionale pijn

Een liesbreuk uit het verleden kan tijdens de seks weer ontstaan.

Er zijn nog diverse andere lichamelijke klachten die niet een directe relatie hebben met seksualiteit, zoals rugklachten en darmklachten.

Lokale pijn

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor lokale pijn tijdens de seks.

Ontstekingen

De meest frequente oorzaken voor pijn tijdens de seks zijn een ontsteking of infectie aan de geslachtsdelen, de prostaat or urinebuis. Omdat er dikwijls (maar niet altijd) seks is bedreven zonder condoom zijn infecties als ‘herpes genitalis‘ en ‘niet-gonorroïsele uretritis‘ overgedragen. Door de penis in de vagina te wrijven wordt de infectiepijn vaak verergerd. Ontstekingen aan de penis, de ballen, de prostaat en de urinebuis van een man kunnen extreem pijnlijk zijn.

De ziekte van Peyronie

Wat ook herhaaldelijk voorkomt is een kromstand van de penis (‘de ziekte van Peyronie‘). Er wordt geschat dat 3,6% van alle mannen boven de 40 jaar last heeft van een kromstand van de penis. Door kleine bloedinkjes en littekens in het zwellichaam neemt de elasticiteit van de zwellichamen af. Met het krijgen van een erectie kunnen de zwellichamen niet meer gelijkmatig uitrekken, zodat er een kromming van de penis ontstaat. Door de kromstand heeft de penis tijdens erectie een abnormale vorm, en is penetreren een pijnlijke aangelegenheid.

Fimosis

Door een vernauwing van de voorhuid van de penis (‘fimosis‘), is er grotere kans op ontstekingen van de eikel (‘balanitis‘). De eikel kan namelijk minder gemakkelijk schoongehouden worden, omdat de voorhuid niet of nauwelijks over de eikel getrokken kan worden. De ontstekingen aan de eikel doet de voorhuid op een pijnlijke manier jeuken. Voorhuidsvernauwing kan ook veroorzaakt worden door een lokale schimmelinfectie. Soms heeft de voorhuidsvernauwing zulke ernstige vormen aangenomen dat er ook problemen ontstaan tijdens het plassen en er potentiële erectieproblemen en problemen met seks ontstaan. De bloedtoevoer in de eikel is door de voorhuid afgesloten, zodat de penis zich niet optimaal kan vullen met bloed. Dit wordt ook wel ‘Spaanse kraag‘ of ‘paraphimosis‘ genoemd.

Huidirritatie

Bij penetratie kan er pijn ontstaan omdat de huid gaat irriteren, doordat huidtypen kunnen verschillen of door een allergische reactie op een zaaddodend middel of bepaalde merken condooms. Er kan ook pijn ontstaan doordat de penis tegen de draadjes van het spiraaltje komt.

Sommige mannen hebben een te kort penis toompje, wat erg veel pijn kan veroorzaken tijdens de seks. Er zijn mannen waarvan de eikel enorm gevoelig is. Aanraking van de eikel is zelfs pijnlijk.

Zogenoemde ‘blauwe ballen‘ krijgen mannen zodra ze wel seksueel opgewonden zijn maar geen orgasme kunnen krijgen. Er treed bij ‘blauwe ballen‘ pijn op in de bekkenbodemstreek. Pijn in het bokkenbodem komt voor bij mannen die een tijdlang geen seks meer hebben gehad. De pijn treed vaak gedurende of na het klaarkomen op.

Algemene pijn

Voor sommige mannen voelt een orgasme zo hevig aan dat ze last krijgen van orgasme hoofdpijn. Deze steken in het hoofd wordt al extreem pijnlijk ervaren.

Doordat de seksuele activiteit het spier en skeletstelsel en het hart-en vaatstelsel extra belast worden kunnen mannen lichte klachten daaraan krijgen.

De behandeling van lokale pijn

Ontstekingen

Een ontsteking of infectie aan de geslachtsdelen, de prostaat or urinebuis moet door een huisarts worden bekeken. De huisarts zal de penis onderzoeken, en vermoedelijk een monster nemen van de infectie om na te gaan of er sprake is van een ontsteking of infectie. Ook kan de urine worden onderzocht. In de meeste gevallenen zijn de ontstekingen relatief snel verholpen zodra de oorzaak is gevonden.Als de oorzaak is vastgesteld, kan een behandeling worden gekozen. Een bacteriële infectie wordt bestreden met een antibiotica.

Als de ontsteking of infectie een gevolg is van een SOA, moet de partner zich ook bij de huisarts laten onderzoeken. Als de partner de Soa ook heeft opgelopen moet hij of zij zich ook laten behandelen.

De ziekte van Peyronie

Bij de meeste mannen treedt er echter na verloop van tijd vanzelf verbetering op, omdat de bloedinkjes en de littekens na verloop van tijd zich herstellen, zodat de zwellichamen zich weer gelijkmatig uit kunnen rekken.

Fimosis

In meer ernstige gevallen van ‘fimosis‘ (voorhuidsvernauwing) wordt er een snede gemaakt in de voorhuid (besnijdenis) waardoor deze uitgestrekter om de eikel zit.

Huidirritatie

Als huidirritatie te wijten is aan een allergische reactie op zaaddodende middelen of condooms kan er een ander merk geprobeerd worden. Mocht de pijn hiermee nog niet verdwijnen, is het verstandig om een bezoek aan de huisarts te brengen. De huisarts kan een kweek van de top van de penis nemen en deze onderzoeken. Hiermee kan uitgewezen worden als er sprake is van een infectie of een allergische reactie. De huisarts kan dan een antobiotica voorschrijven. De arts kan de draden bijknippen als de partner een spiraaltje bij haar baarmoederhals heeft dat de penis irriteert.

Ook als het toompje van de penis te kort is kan besnijdenis uitkomst bieden. Als de voorhuidsvernauwing te wijten is aan overgevoeligheid voor een bepaald type stof, moet deze getraceerd worden, zodat deze kan worden vermeden. Het gebied dat is ontstoken moet namelijk vrij worden gemaakt en gehouden van irriterende stoffen, en schoon en droog worden gehouden. Aandoeningen die direct effect hebben op het erectie vermogen kunnen geopereerd worden. Ook bieden medische erectiemiddel als Vacurex een uitkomst.