Aandacht voor prostaat zodat mannen het taboe doorbreken

Met movember wordt extra aandacht gevraagd voor prostaatkanker bij mannen. De prostaat is een mannelijke klier die zich onder de blaas en voor het rectum bevindt. Die klier heeft de vorm en grootte van een kastanje. Het produceert prostaatvocht, dat tijdens de ejaculatie samen met de zaadcellen wordt uitgescheiden. De groei en de vochtvorming van de prostaat wordt geregeld door hormonen die voornamelijk in de testikels en bijnieren worden geproduceerd. Mannen vanaf hun veertigste, ook met snor of diegenen die snor laten staan, krijgen vaak last van hun prostaat. Het gaat dan in eerste instantie om een vergroting of een ontsteking, met vervelende plasproblemen als gevolg. Die zijn vaak onschuldig. Met een aangepast eet- en leefpatroon, gecombineerd met medicatie, kan vaak erger worden voorkomen. Met de leeftijd, vergroot ook het risico op prostaatkanker. Maar wat kunnen we nu zelf doen om kanker van onze dit mannelijke orgaan te voorkomen?

Prostaat vergroot met onze leeftijd

Naarmate mannen ouder worden krijgen ze meer en meer last van dit orgaan. Vanaf hun vijftigste neemt de omvang ervan gestaag toe. Dat is het gevolg van veranderingen in hun hormoonhuishouding. Er kunnen tegelijk ook afwijkingen ontstaan die in de prostaat kankerhaarden veroorzaken. Gelukkig zijn deze meestal  onschuldig en blijven ze passief aanwezig zonder ernstige schade te veroorzaken.

Langzaam proces

Bij slechts bij 20 procent van alle mannen ontwikkelen deze kankerhaarden zich tot een kwaadaardige tumor. Dit proces verloopt erg langzaam. Het kan wel dertig jaar duren voordat de kanker zich ook effectief manifesteert. Deze mannelijke aandoening wordt vaak pas opgemerkt nadat de kanker via de lymfevaten of het bloed is uitgezaaid en ergens anders in het lichaam pijn veroorzaakt. Dat zijn dan vooral rugklachten, pijn in de borst of aan de ribben en zenuwaantastingen.

Symptomen van prostaatproblemen

De meest voorkomende symptomen van problemen met de prostaat zijn vooral:

• Vaak plassen, soms gaat het slechts om enkele druppeltjes
• Plassen gaat steeds moeilijker
• Pijn en een branderig gevoel tijdens het plassen
• Troebele of bloederige urine

Heb je last van een van deze symptomen? Dan betekent gelukkig niet altijd dat deze symptomen op kanker wijzen. Meestal worden ze veroorzaakt door onschuldige aandoeningen zoals een urineweginfectie of een goedaardige prostaatvergroting.

Eet- en leefgewoonten

Prostaatproblemen komen veel meer bij ons voor dan pakweg in Azië. Wetenschappers zijn er dan ook meer en meer van overtuigd dat dit te maken heeft met ons ongezond en eenzijdig eetpatroon met te veel ongezonde vetten en suikers én een gebrek aan lichaamsbeweging. Prostaatproblemen zoals kanker zijn vaak erfelijk of zijn het gevolg van veranderingen met de aanmaak van mannelijke hormonen. Mannen wiens vader of broers op jongere leeftijd door kanker werden getroffen, lopen wél een groter risico dan anderen.

Prostaatproblemen opsporen

Prostaatproblemen worden nu opgespoord met een PSA-test (Prostaat Specifiek Antigeen). Daarbij wordt de PSA-waarde gemeten via een eenvoudige bloedtest. Een hoge waarde zou wijzen op een mogelijke prostaataandoening zoals een goedaardige prostaatvergroting, een prostaatvergroting en (soms) dus ook kanker. Probleem is wél dat  een hoge PSA-waarde nog altijd geen zekerheid geeft over kanker. De kans is klein, maar ook met een laag PSA-gehalte kun je prostaatkanker hebben.

Anaal onderzoek

Een ander onderzoek om de ernst van de problemen in kaart te brengen is een anaal onderzoek. Tijdens dit onderzoek zoekt de arts via de anus naar mogelijke prostaatafwijkingen. Ook dit onderzoek geeft geen enkele zekerheid.

Biopsie bij verhoogde PSA-waarde

Bij een verhoogde PSA-waarde wordt vaak een biopsie van de prostaat uitgevoerd. Voor onderzoek wordt dan een stukje klier weggenomen. Dat is niet onschuldig en kan ernstige verwikkelingen zoals bloedingen of infecties veroorzaken. Met zo een biopsie kunnen wel kankercellen met een laag of een hoog risico voor verdere groei worden aangetoond. Alleen de kankers met een hoog risico moeten behandeld te worden. Kankercellen met een laag risico moeten wél regelmatig gecontroleerd worden.

Prostaatkanker voorkomen

Je eetgewoonten spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van prostaatproblemen en prostaatkanker. Zo kun dierlijke vetten best zoveel mogelijk beperken. Eet zoveel mogelijk voeding van natuurlijke oorsprong:

• Verse groenten: vooral broccoli, bloemkool en tomaten
• Fruit: vooral rood fruit, rode appels, sinaasappels, druiven (met pit!), alle soorten blauwe bessen en granaatappels
• Peulvruchten: alle soorten bonen, linzen en kikkererwten
• Onbewerkte noten
• Vis

Prostaatkanker behandelen

Prostaatkanker kan op meerdere manieren behandeld worden. Het kan vaak met aangepaste medicatie jarenlang onder controle worden gehouden. Is er toch een operatieve ingreep nodig, dan kan dit voor ernstige erectie- en plasproblemen zorgen. Prostaatkanker blijft een belangrijke doodsoorzaak. Gelukkig groeien veel tumoren opvallend langzaam, vooral bij oudere mannen. Die hebben vaak zelfs geen klachten. Vooral mannen tussen veertig en zestig jaar moeten worden behandeld.